Odsetki ustawowe w 2023 roku – kiedy są naliczane i ile wynoszą?

Co to są odsetki ustawowe?

Zaglądasz na konto firmowe i znów brakuje płatności od klienta. Kolejne dni mijają, a ty, zamiast zająć się pracą nad rozwojem firmy, poświęcasz czas na wyjaśnienie problemu z uregulowaniem zaległej faktury. Czy wiesz, że w takiej sytuacji masz prawo naliczyć odsetki ustawowe? Są one rekompensatą za opóźnienie w realizacji świadczeń pieniężnych od klienta. Oznacza to, że im dłużej twój kontrahent będzie unikać uregulowania swojego zobowiązania, tym większą kwotę będzie musiał zapłacić.

Odsetki ustawowe pozwalają w prosty sposób oszacować szkodę, jaką poniosła twoja firma przez opóźnienie w spłacie z winy klienta. Nie musisz więc określać wysokości rekompensaty za zwłokę, a jedynie ustalić, jak długo kontrahent nie wywiązuje się z obowiązku zapłaty. Odsetki ustawowe przysługują zarówno osobom fizycznym, jak i prawnym. Oznacza to, że jako przedsiębiorca możesz żądać zwrotu należnej kwoty wraz z odsetkami ustawowymi. Pamiętaj jednak, że na tych samych zasadach twój kontrahent może domagać się ich od ciebie, dlatego nie zapominaj o terminowym regulowaniu swoich zobowiązań.

Sprawdź też: Między prewencją a windykacją, czyli zarządzanie należnościami w przedsiębiorstwie

Jak są naliczane odsetki ustawowe?

Mimo że odsetki ustawowe są podawane w skali całego roku, to naliczane są za każdy dzień opóźnienia w spłacie zadłużenia. Jako podstawę do ich obliczania przyjmuje się kwotę, która nie została uregulowana w terminie. Przykładowo, jeśli twój kontrahent otrzymał fakturę na kwotę 5000 zł brutto z terminem płatności 15 lutego 2023 roku, to od 16 lutego 2023 roku zaczynają naliczać się odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych. W zależności od obowiązującej stawki procentowej wysokość odsetek z tytułu nieterminowej płatności będzie przyjmować różne kwoty. Za każdym razem jednak odsetki ustawowe będą liczone od należnej wierzycielowi kwoty brutto, czyli w tym przypadku od 5000 zł.

Zobacz także, jak możemy wesprzeć cię w windykacji polubownej na koszt dłużnika.

Kto ogłasza wysokość odsetek ustawowych?

Wysokość odsetek ustawowych w 2023 roku, a także w latach ubiegłych, nie jest przypadkowa. Zależy ona od wielu czynników ekonomicznych, m.in. wysokości stopy referencyjnej ustalanej przez Narodowy Bank Polski. Z tego powodu każdego roku odsetki ustawowe mogą przyjmować odmienne wartości. Do 2015 roku ich wysokość była ogłaszana w rozporządzeniu Rady Ministrów. W 2016 roku nastąpiła zmiana i od tej pory informację tę przekazuje minister sprawiedliwości w drodze obwieszczenia. Jeśli więc chcesz sprawdzić, ile wynoszą odsetki ustawowe w 2023 roku, obwieszczenie ministra sprawiedliwości będzie najbardziej wiarygodnym źródłem w tym zakresie.

Ile wynoszą odsetki ustawowe w 2023 roku?

Odpowiedź na tak postawione pytanie nie jest jednoznaczna, ponieważ mogą one przyjmować trzy wartości. Wszystko bowiem zależy od rodzaju odsetek ustawowych. Wyróżnia się.:

• odsetki kapitałowe,
• odsetki za opóźnienie,
• odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Pierwsze z wymienionych dotyczą przede wszystkim pożyczek oraz inwestycji, czyli wszelkich transakcji, w których jeden podmiot zleca zarządzanie częścią swojego majątku innemu podmiotowi. Odsetki kapitałowe pojawiają się zarówno w treści umowy pożyczki, jak i jako warunki inwestycji. Zależą one od stopy referencyjnej ustalanej przez Narodowy Bank Polski. W lipcu 2023 roku Rada Polityki Pieniężnej zdecydowała o utrzymaniu stopy referencyjnej na niezmienionym poziomie. W związku z tym odsetki kapitałowe w 2023 roku wynoszą 10,25% w skali roku.

Dwa pozostałe rodzaje odsetek ustawowych wyglądają podobnie, bo odnoszą się do identycznej sytuacji. Dłużnicy nie uregulowali swoich zobowiązań na czas, więc wierzyciel dolicza do zaległej kwoty odsetki za opóźnienie. Jeśli działasz w swoim imieniu, są one równe 12,25%, natomiast jeśli reprezentujesz osobę prawną, czyli jesteś przedsiębiorcą lub przedstawicielem firmy w sytuacji spornej, wówczas odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych w 2023 roku są równe 14,75%.

Od kiedy liczy się odsetki ustawowe za opóźnienie?

Każde odsetki za opóźnienie, niezależnie od tego, czy dotyczą transakcji handlowych, czy też nie, są liczone od pierwszego dnia następującego po ustalonym terminie płatności. W przypadku umowy pisemnej data zapłaty będzie ustalona w jej treści, natomiast na fakturze będzie ona widoczna pod informacją o odbiorcy dokumentu i kwocie, na jaką został on wystawiony. Jeśli twoja firma zawarła umowę z innym przedsiębiorstwem, w której ustaliliście, że zapłata za wykonaną usługę będzie regulowana 10. dnia każdego kolejnego miesiąca, wówczas 11. dnia jako wierzyciel, czyli osoba oczekująca na płatność, możesz zacząć liczyć odsetki za opóźnienie. W pierwszej kolejności jednak spróbuj skontaktować się z kontrahentem i przypomnieć mu o płatności. Dopiero później podejmij kolejne kroki windykacji swoich należności.

Nawet jeśli zauważysz opóźnienie w płatności po upływie dłuższego czasu, odsetki ustawowe i tak będą naliczane od pierwszego dnia następującego po ustalonym terminie płatności. Aby jednak nie zajmować myśli dochodzeniem swoich praw, przekaż sprawę ekspertom w tej dziedzinie. Kaczmarski Inkasso jest krajowym liderem w odzyskiwaniu długów w transakcjach między przedsiębiorcami. Jeśli zastanawiasz się, jak skutecznie odzyskać pieniądze, skorzystaj z doświadczenia specjalistów w branży i zadbaj o szybkie rozwiązanie spornej sytuacji między tobą a twoim dłużnikiem.

Jak liczyć odsetki ustawowe?

Znasz już stawkę procentową, jaką nalicza się za opóźnienie w płatnościach. W 2023 roku odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych są na poziomie 14,75%. Oznacza to, że za każdy rok zwłoki w płatności masz prawo doliczyć do kwoty zaległej 14,75%. Jeśli więc na nieuregulowanej fakturze widnieje kwota 10 000 zł brutto, to po roku masz prawo doliczyć do niej odsetki w wysokości 1475 zł. Co jednak w sytuacji, gdy okres zwłoki dłużnika wynosi mniej niż rok? Z pomocą przychodzi wzór na odsetki ustawowe:



Jak widzisz, aby obliczyć odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, należy znać kwotę zaległej płatności, liczbę dni zwłoki oraz ustawową stawkę odsetek. Wszystkie te informacje możesz znaleźć w dokumentach księgowych swojej firmy. Aby ułatwić sobie to zadanie, zawsze możesz skorzystać z pomocy arkusza kalkulacyjnego lub narzędzi online, takich jak kalkulator odsetek ustawowych. Dzięki nim każdego dnia możesz sprawdzić, ile wynoszą należne odsetki bez konieczności ich ponownego liczenia.

Odsetki ustawowe za opóźnienie wynagrodzenia

Jeśli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia, pracownik nie tylko ma prawo domagać się zaległej płatności, lecz także może żądać doliczenia odsetek za opóźnienie. Zwróć jednak uwagę na to, że relacja między pracownikiem a firmą nie jest typowo biznesowa. Z tego powodu odsetki ustawowe za zwłokę w wypłacie wynagrodzenia w 2023 roku wynoszą 12,25%. W takiej sytuacji przyjmuje się stawkę odsetek za opóźnienie, ponieważ brak wypłaty wynagrodzenia ze strony pracodawcy nie jest transakcją handlową.

Niezależnie od przyczyny opóźnienia w płatności w pierwszej kolejności upewnij się, czy zostały wykorzystane wszystkie polubowne oraz pozasądowe sposoby rozwiązania problemu. Dopiero później możesz skierować sprawę na drogę sądową. Pamiętaj przy tym, że na każdym etapie możesz otrzymać wsparcie ekspertów z Kaczmarski Inkasso, którzy pomogą ci odzyskać zaległą kwotę od klienta w optymalny sposób.