Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym – co to takiego? Jakie ma skutki?

Postępowanie upominawcze – co to takiego?

Postępowanie upominawcze – podobnie jak postępowanie nakazowe – to forma windykacji sądowej. Dochodzenie zapłaty należności na drodze postępowania sądowego ma najczęściej miejsce wtedy, gdy nieskuteczne okażą się wszystkie kroki podjęte w ramach windykacji polubownej – rozmowy telefoniczne, e-maile, spotkania, próby negocjacji czy w końcu przedsądowe wezwanie do zapłaty mailem lub tradycyjnym listem poleconym. Pamiętaj, że w wymienionych działaniach zawsze możesz liczyć na wsparcie firmy windykacyjnej, która będzie działała w Twoim imieniu.

Tego rodzaju postępowanie rozpoczyna pozew z dołączoną do niego dokumentacją. Tryb upominawczy jest przewidziany dla spraw, w których przedstawione dokumenty nie pozwalają jednoznacznie stwierdzić, że dłużnik uznaje swoje zobowiązanie. Sąd ocenia zasadność roszczenia w ramach postępowania niejawnego, czyli takiego, które nie odbywa się na sali sądowej, z udziałem publiczności i stron, ale od początku do końca ma miejsce w gabinecie sędziego. Nie zapada tutaj wyrok, lecz zostaje wydany nakaz zapłaty, o ile dokumentacja przedstawiona przez powoda okaże się wystarczająca.

Nakaz zapłaty nie zostanie wydany, jeśli:

• roszczenie jest oczywiście bezzasadne;
• przytoczone okoliczności są wątpliwe;
• zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego;
• miejsce pobytu pozwanego nie jest znane.

Na podstawie nakazu sądowego dłużnik jest zobowiązany do zapłaty swojego zobowiązania wraz z kosztami w ciągu 2 tygodni od daty otrzymania orzeczenia sądowego. Ma on jednak prawo wniesienia sprzeciwu. Jeśli pismo zostanie złożone prawidłowo, nakaz zapłaty traci moc. W takiej sytuacji przewodniczący wyznaczy rozprawę, a także zarządzi doręczenie odpisu pozwu i wezwania do sądu. Z takiej możliwości zazwyczaj korzystają osoby, które nie wiedzą, jak spłacić dług, lub faktycznie uznają roszczenia wierzyciela za bezzasadne.

Sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym

Sprzeciw od nakazu zapłaty może być wniesiony w określonym terminie i musi mieć sprecyzowaną formę. Dłużnicy muszą pamiętać, że sąd może odrzucić sprzeciw. Jeśli orzeczenie stanie się prawomocne, nakaz zapłaty nadal będzie obowiązywał.

Kiedy można go wnieść?

Czas na wniesienie sprzeciwu wynosi zazwyczaj 2 tygodnie od momentu otrzymania nakazu zapłaty. Termin ten może jednak różnić się w zależności od tego, w jakie miejsce musi zostać doręczony list polecony z orzeczeniem sądowym. Będzie on wynosił:

• 2 tygodnie – jeśli osoba pozwana przebywa na terenie kraju i orzeczenie sądu zostanie dostarczone pod polski adres;
• 1 miesiąc – gdy dłużnikowi trzeba dostarczyć pismo do innego kraju Unii Europejskiej;
• 3 miesiące – jeżeli dłużnik przebywa poza terytorium Unii Europejskiej i w to miejsce trzeba doręczyć mu nakaz zapłaty. 

Kto może go wnieść?

Sprzeciw od nakazu zapłaty wnosi osoba pozwana, czyli dłużnik. Może zrobić to samodzielnie lub zlecić to zadanie swojemu pełnomocnikowi, np. radcy prawnemu, który przygotuje pismo z odpowiednim uzasadnieniem.

Jak powinien wyglądać od strony formalnej?

Sprzeciw od nakazu zapłaty to pismo procesowe (art. 126 par. 1 Kodeksu cywilnego) i jako takie powinno spełniać określone wymogi formalne. Musi zawierać:

• oznaczenie sądu, do którego jest skierowane – sprzeciw zawsze wnosi się do sądu, który wydał nakaz zapłaty;
• imiona i nazwiska stron oraz ich pełnomocników lub przedstawicieli ustawowych;
• informację, czy pozwany zaskarża nakaz w całości, czy w części;
• wymienienie załączników, jeśli takowe zostaną dołączone do pisma;
• podpis dłużnika oraz jego przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika.

Sprzeciw ma formę pisma procesowego, które powinno zawierać uzasadnienie. Dłużnik musi wspomnieć o faktach, na podstawie których zgłasza swój sprzeciw i dostarczyć odpowiednie dowody. Dłużnicy reprezentowani przez profesjonalnych pełnomocników nie muszą martwić się samodzielnym skonstruowaniem pisma – zajmie się tym w ich imieniu adwokat albo radca prawny.

Jakie może być uzasadnienie sprzeciwu od nakazu zapłaty?

W sprzeciwie od nakazu zapłaty dłużnik powinien przedstawić swoje racje i odpowiednio je uzasadnić. W ramach sprzeciwu może paść np. zarzut niewłaściwego określenia przedmiotu sporu (zbyt wysoka kwota zobowiązania wskazana w pozwie).

Komu należy dostarczyć sprzeciw od nakazu zapłaty?

Sprzeciw od nakazu zapłaty powinien zostać dostarczony do sądu, który wydał orzeczenie. Należy wysłać go listem poleconym (najlepiej z potwierdzeniem odbioru) w dwóch egzemplarzach, które będą traktowane jako oryginał i odpis. Wielu dłużników robi kopię pisma procesowego dla siebie.

Jakie są skutki sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym?

Jeśli dłużnik wniesie skuteczny sprzeciw, sprawa nie zostanie przekazana do sądu wyższej instancji, a wydany nakaz zapłaty traci swoją moc. Nie oznacza to jednak umorzenia należności, ale kieruje sprawę na inne tory – rozpoczyna ona swój bieg od nowa w sądzie pierwszej instancji i będzie rozpatrywana w trybie zwykłym.

Dłużnicy muszą liczyć się jednak z tym, że sąd może odrzucić ich sprzeciw i wtedy nakaz zapłaty nadal będzie obowiązywał.

• Sprawdź, na czym polega sprzedaż faktury firmie windykacyjnej i jak to wygląda w praktyce.

Sprzeciw od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU)

Elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU) to nawiązanie do praktyk, które zdały egzamin m.in. w Niemczech i Wielkiej Brytanii. W Polsce taka możliwość istnieje od ponad dekady – proste sprawy o zapłatę, które nie wymagają postępowania dowodowego, mogą być rozpatrywane online na mocy ustawy z 9.01.2009 r. Taka możliwość znacznie skróciła czas ich trwania i uprościła formalności.

W ramach elektronicznego postępowania upominawczego dłużnicy również mogą wnieść sprzeciw. Wystarczy dostarczyć go online w określonym terminie. We wniosku powinny znaleźć się informacje o sądzie, który wydał nakaz, data wydania orzeczenia oraz sygnatura sprawy. Nie trzeba dołączać do niego żadnych dodatkowych dokumentów.

Kiedy sąd odrzuca sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym?

Sąd odrzuca sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, jeśli został on złożony zbyt późno, tj. po upływie 2 tygodni od doręczenia przesyłki na terytorium Polski, 1 miesiąca od dostarczenia do kraju Unii Europejskiej lub 3 miesięcy, jeśli list polecony z nakazem zapłaty został wysłany poza teren Unii Europejskiej. Odrzucenie sprzeciwu może być również efektem braków formalnych we wniosku. Dochodzi do niego także w sytuacji, gdy dłużnik nie odpowiada na prośbę o poprawę błędów formalnych.

Aby uniknąć wkraczania na drogę sądową, w pierwszej kolejności zainwestuj w skuteczny monitoring należności. Nie musisz tworzyć osobnego działu w swojej firmie lub zatrudniać osoby, która będzie się tym zajmowała. Zleć to zadanie nam – Kaczmarski Inkasso opracowuje formy monitorowania należności dostosowane do indywidualnych potrzeb klientów.

Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Jak długo sąd rozpatruje sprzeciw od nakazu zapłaty?

Po wniesieniu sprzeciwu sąd bada jego dopuszczalność i analizuje pismo pod kątem obowiązujących wymogów formalnych. Cała procedura może trwać ok. 2 miesięcy, ale jeśli wniosek został złożony online, czas ten może ulec skróceniu.

Czy dłużnik może zgłosić sprzeciw po terminie?

Jeśli pozwany nie dotrzymał terminu złożenia sprzeciwu bez swojej winy, np. na skutek nagłego zachorowania, wypadku lub pobytu w szpitalu, musi w ciągu tygodnia od ustania tej przyczyny złożyć wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu. Wraz z nim powinien dostarczyć właściwą treść sprzeciwu oraz usprawiedliwienie niedotrzymania terminu, np. kopię wypisu ze szpitala.

Czy jest opłata za sprzeciw od nakazu zapłaty?

Złożenie sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym nie wymaga opłaty.