Strefa wiedzy
Zajęcie komornicze – jak przebiega egzekucja długów?
Zajęcie komornicze to ostateczny sposób, w jaki wierzyciel może odzyskać swoje pieniądze od dłużnika. Gdy do sprawy wkracza komornik, oznacza to, że wszelkie próby tzw. miękkiej windykacji – listy, e-maile, rozmowy – zawiodły, a przedsądowe wezwania do zapłaty również nie przyniosły efektu. Jeśli sprawa trafiła do sądu i zakończyła się wydaniem tytułu egzekucyjnego z klauzulą wykonalności, komornik sądowy może rozpocząć swoje działania. Sprawdź, jak to wygląda w praktyce.
Komornik sądowy – kim jest?
Dłużnicy – bez względu na to, czy są to firmy, czy osoby prywatne – zazwyczaj są przerażeni wizją komornika sądowego, który zajmuje ich pensje, licytuje dom lub wchodzi do mieszkania i zabiera sporą część życiowego dorobku. Czy ich obawy są słuszne? Komornik to funkcjonariusz publiczny, który działa przy sądzie rejonowym i zajmuje się wykonywaniem czynności egzekucyjnych, najczęściej w sprawach cywilnych. Rzeczywiście ma on bardzo szerokie uprawnienia, ponieważ może zmusić do otwarcia drzwi prywatnego mieszkania lub siedziby firmy, a ponadto ma prawo przeszukać ich pomieszczenia. Oprócz tego bez żadnych przeszkód otrzymuje informacje od organów podatkowych, banków, przedsiębiorstw, administracji publicznej czy zarządów wspólnot mieszkaniowych, które mają pomóc mu w sprawnym prowadzeniu czynności egzekucyjnych.Egzekucje komornicze faktycznie mogą mieć dramatyczny przebieg – o czym możesz dowiedzieć się z mediów – dlatego warto w pierwszej kolejności negocjować z wierzycielem lub ustalić dogodną formę spłaty zadłużenia z firmą windykacyjną. Tzw. miękka windykacja, czyli rozmowy osobiste, telefoniczne czy wymiana e-maili, z pewnością nie niesie za sobą tylu formalnych komplikacji i stresu, jak to ma miejsce w przypadku postępowania egzekucyjnego.
Zajęcie komornicze – co to takiego? Jakie ma podstawy prawne?
Zajęcie komornicze to nic innego jak proces polegający na przejmowaniu majątku dłużnika w celu pokrycia zaciągniętego i nieuregulowanego zobowiązania. Jest to ostatni etap działań windykacyjnych, po który sięga się dopiero wtedy, gdy dłużnik pozostawał obojętny na telefony, SMS-y, e-maile i inne próby polubownego załatwienia sprawy, a następnie nie reagował także na kilkukrotne przedsądowe wezwania do zapłaty.Aby komornik mógł rozpocząć egzekucję długu, konieczne jest wszczęcie postępowania sądowo-egzekucyjnego w sądzie rejonowym. W postępowaniu nakazowym lub upominawczym – którego bardziej nowoczesną formą jest EPU, czyli elektroniczne postępowanie upominawcze – sąd wydaje postanowienie pod postacią nakazu zapłaty, jeśli oczywiście uzna, że roszczenia wierzyciela są uzasadnione. Jest to tzw. tytuł egzekucyjny, który w trybie postępowania upominawczego stanowi punkt wyjścia do przeprowadzenia postępowania klauzulowego. W jego trybie tytuł egzekucyjny jest zaopatrywany w klauzulę wykonalności, którą można zdefiniować jako akt sądowy stwierdzający, czy przedstawiony tytuł spełnia wszystkie wymogi formalne i prawne, aby stać się podstawą do wszczęcia właściwego postępowania egzekucyjnego. Nakaz zapłaty wydany w trybie postępowania nakazowego stanowi tytuł zabezpieczenia bez konieczności nadawania mu klauzuli wykonalności.
Dopiero gdy wierzyciel – mając w ręku tytuł wykonawczy, czyli tytuł egzekucyjny z klauzulą wykonalności – złoży formalny wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, komornik może rozpocząć ściąganie długu. Zazwyczaj zajęcie komornicze jest poprzedzone dokładnym wywiadem na temat stanu majątkowego osoby zadłużonej. Z ustawy z marca 2018 r. „O komornikach sądowych” wynika też, że funkcjonariusz ma obowiązek zwrotu pobranych środków w terminie 4 dni od momentu wejścia w ich posiadanie. W praktyce oznacza to przekazanie tych środków wierzycielowi.
Zajęcia komornicze – co komornik może zająć, a czego nie?
W ramach egzekucji komorniczej wyznaczony funkcjonariusz publiczny może zająć:- ruchomości – czyli wszystkie przedmioty, które przedstawiają konkretną wartość. Zajęcie komornicze nie obejmie jednak cennych sprzętów codziennego użytku, takich jak pralka, odkurzacz czy służbowy komputer. Na zajętych przedmiotach umieszcza się informację o zajęciu, a następnie mogą zostać one sprzedane w ramach licytacji;
- nieruchomości – czyli przede wszystkim domy, mieszkania, działki. Komornik składa wniosek o wpis informacji o wszczęciu postępowania egzekucyjnego do księgi wieczystej. Następnie szacuje wartość nieruchomości i wystawia ją na licytację;
- wynagrodzenie za pracę – zajęcie komornicze pensji polega na tym, że pracodawca będzie przelewał na konto pracownika tylko część wynagrodzenia, a reszta trafi na konto komornika, do momentu wywiązania się z zobowiązań;
- świadczenia emerytalno-rentowe – komornik może przejąć część emerytury, ale musi pozostawić kwotę wolną od zajęcia. Np. w marcu 2023 r. wynosiła ona 1191,33 zł;
- rachunek bankowy – komornik zajmuje konto bankowe, jeśli znajduje się na nim kwota większa niż trzykrotne przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw (bez nagród i zysku).
- świadczenia 500 plus;
- alimentów, np. na dziecko;
- świadczeń z pomocy społecznej;
- zasiłków opiekuńczych;
- dodatków porodowych, np. becikowego;
- dodatków rodzinnych i pielęgnacyjnych;
- pieniędzy z funduszu alimentacyjnego.
Sprawdź, jak spłacić dług, aby uniknąć zajęcia komorniczego!