Oświadczenie o dobrowolnym poddaniu się egzekucji – czym jest? Jak powinno wyglądać?

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji – co to takiego?

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji to jednostronna czynność prawna, która pozwala wierzycielowi szybciej odzyskać pieniądze, bez konieczności przeprowadzania długotrwałego postępowania sądowego. W tym dokumencie osoba, która zaciąga dług, zgadza się na poddanie się przymusowej egzekucji, jeśli nie spłaci zobowiązania. Taki akt notarialny stanowi solidną podstawę prawną do wszczęcia postępowania egzekucyjnego i szybszej egzekucji długów.

Rodzaje oświadczeń o poddaniu się egzekucji

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego wyróżniamy trzy główne rodzaje oświadczeń o poddaniu się egzekucji:

1. Oświadczenie ilościowe – zawiera określenie dłużnika i wierzyciela, wolę dłużnika poddania się egzekucji, wskazanie konkretnej kwoty pieniężnej lub oznaczonych przedmiotów, które mają być przedmiotem egzekucji, a także źródło zobowiązania oraz termin jego spełnienia.
2. Oświadczenie jako aktywa – wskazuje wierzyciela i dłużnika, zawiera wolę dłużnika poddania się egzekucji, oznaczenie świadczenia pieniężnego do wysokości wprost określonej w akcie notarialnym lub za pomocą klauzuli waloryzacyjnej, a także termin, w którym wierzyciel może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności.
3. Oświadczenie źródła zobowiązania – zawiera dane wierzyciela i dłużnika, wolę dłużnika poddania się egzekucji, wskazanie obowiązku świadczenia, warunki upoważniające wierzyciela do wszczęcia egzekucji oraz termin, w jakim wierzyciel może wystąpić o nadanie klauzuli wykonalności.

W jakich sytuacjach można spisać oświadczenie o poddaniu się egzekucji?

Oświadczenie można spisać w różnych sytuacjach. Najczęściej jednak jest ono stosowane w przypadku umów cywilnoprawnych: np. umów sprzedaży, umów o dzieło, umów o świadczenie usług, umów najmu lub umów kredytowych, gdy bank chce mieć pewność, że w razie problemów z płatnością będzie mógł szybko odzyskać pieniądze.

Formalne wymogi oświadczenia o poddaniu się egzekucji

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego oświadczenie o poddaniu się egzekucji musi mieć formę aktu notarialnego. Oznacza to, że powinno być sporządzone przez notariusza, który potwierdza tożsamość stron oraz zgodność treści dokumentu z obowiązującymi przepisami prawa.

Akt notarialny zawierający oświadczenie o poddaniu się egzekucji musi zawierać takie kluczowe elementy jak:

• wskazanie wierzyciela i dłużnika;
• wyraźne oświadczenie dłużnika o poddaniu się egzekucji;
• określenie świadczenia, do którego dłużnik się zobowiązuje (np. zapłata konkretnej kwoty, wydanie przedmiotu);
• wskazanie źródła zobowiązania (np. umowa, orzeczenie sądu);
• termin, w którym dłużnik ma spełnić świadczenie lub zdarzenie, od którego zależy jego wykonanie.

Dobrowolne poddanie się egzekucji – zalety i wyzwania

Decyzja o dobrowolnym poddaniu się egzekucji niesie za sobą wiele korzyści, ale także pewne wyzwania, które trzeba wziąć pod uwagę.

Zalety dobrowolnego poddania się egzekucji

Wierzyciele doskonale zdają sobie sprawę, że między napisaniem pozwu o zapłatę a wyegzekwowaniem długu może minąć sporo czasu. Podpisanie oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji pozwala pominąć czasochłonny i kosztowny proces sądowy, a tym samym umożliwia szybsze odzyskanie pieniędzy. W przypadku niewywiązania się dłużnika z zobowiązania wierzyciel może w krótszym czasie uzyskać klauzulę wykonalności, co znacznie przyspiesza postępowanie egzekucyjne.

Co więcej, taki akt notarialny buduje zaufanie między stronami, ponieważ jest wiarygodnym dowodem dobrowolnej deklaracji dłużnika i minimalizuje ryzyko sporów w przyszłości. Oprócz tego pozwala uniknąć znacznych kosztów, które mogłyby się wiązać z długotrwałym procesem sądowym, oraz frustracji związanej z ewentualnym umorzeniem postępowania.

Wyzwania dobrowolnego poddania się egzekucji

Sporządzenie aktu notarialnego wiąże się z opłatami, takimi jak taksa notarialna i podatek VAT (są one ponoszone przez dłużnika). Istnieje również ryzyko nadużyć – choć akt notarialny jest wiarygodnym dokumentem, dłużnik może próbować kwestionować jego ważność lub podważać ustalenia. Wierzyciele muszą pamiętać, że mimo oświadczenia o dobrowolnym poddaniu się egzekucji do faktycznej egzekucji długu konieczne jest otrzymanie klauzuli wykonalności, którą może wydać tylko sąd.

Zobacz także, czym jest europejski nakaz zapłaty.

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji w kontekście umów najmu

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji znajduje szczególne zastosowanie w przypadku umów najmu, gdzie właściciel nieruchomości chce zabezpieczyć się na wypadek niewywiązania się najemcy z obowiązków płatniczych.

Akt notarialny zawierający oświadczenie o poddaniu się egzekucji znacznie skraca proces eksmisji w przypadku zaległości czynszowych. Oprócz tego wierzyciel (właściciel mieszkania) ma większe szanse na szybsze odzyskanie zaległych opłat. Ogromną zaletą tego rozwiązania jest większe poczucie bezpieczeństwa, ponieważ właściciel otrzymuje dodatkowe zabezpieczenie na wypadek problemów z płatnościami i narzędzie, które ułatwi ewentualną eksmisję nieuczciwego lokatora.

Aby sporządzić oświadczenie o poddaniu się egzekucji w kontekście umowy najmu, konieczne jest:

• zawarcie pisemnej umowy najmu;
• sporządzenie aktu notarialnego zawierającego oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji;
• wskazanie przez najemcę innego lokalu, do którego przeniesie się w razie przeprowadzenia egzekucji;
• uzyskanie pisemnej zgody właściciela wskazanego lokalu na zamieszkanie w nim przez najemcę.

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji a zabezpieczenie wierzyciela

Oprócz przyspieszenia procesu windykacji oświadczenie o poddaniu się egzekucji umożliwia zabezpieczenie interesów wierzyciela. Akt notarialny zawierający takie oświadczenie daje wierzycielowi solidną podstawę prawną do dochodzenia roszczeń.

W niektórych przypadkach oświadczenie o poddaniu się egzekucji może być dodatkowo wzmocnione poprzez ustanowienie hipoteki lub zastawu na majątku dłużnika. Takie zabezpieczenia zwiększają pewność odzyskania należności, szczególnie gdy dłużnik nie wywiązuje się z dobrowolnego poddania się egzekucji.

Ustanowienie hipoteki lub zastawu na składnikach majątku dłużnika daje wierzycielowi prawo do wykorzystania ich w razie braku spłaty długu. To dodatkowa gwarancja, która wzmacnia pozycję wierzyciela w procesie dochodzenia roszczeń.

Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi

Ile kosztuje oświadczenie najemcy o poddaniu się egzekucji?

W skład ceny sporządzenia takiego aktu notarialnego wchodzi:

• taksa notarialna – jej wysokość jest uzależniona od wartości zobowiązania i zwykle mieści się w przedziale od kilku do kilkuset tysięcy złotych;
• podatek VAT – do kwoty taksy notarialnej doliczany jest podatek VAT w wysokości 23%;
• opłata za wypisy aktu notarialnego – wynosi 6 zł netto (7,38 zł brutto) za każdą rozpoczętą stronę.

Kto płaci za oświadczenie o poddaniu się egzekucji?

Uiszczenie opłaty notarialnej za oświadczenie o poddaniu się egzekucji jest obowiązkiem dłużnika.

Jak uzyskać klauzulę wykonalności, która jest niezbędna do rozpoczęcia egzekucji należności?

Wierzyciel musi złożyć wniosek o nadanie klauzuli wykonalności w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dłużnika. Sąd weryfikuje akt notarialny, sprawdza, czy termin wykonania zobowiązania upłynął, a następnie wydaje decyzję o nadaniu klauzuli wykonalności.

Jak wygląda egzekucja po wydaniu klauzuli wykonalności?

Ma ona formę standardowej egzekucji komorniczej, jednak jej zakres i przebieg zależą od rodzaju złożonego oświadczenia. W przypadku oświadczenia ilościowego egzekucja może dotyczyć zarówno zapłaty określonej sumy pieniężnej, jak i wydania konkretnych przedmiotów.

Jeśli zaś chodzi o oświadczenie jako aktywa, ogranicza się wyłącznie do zapłaty sumy pieniężnej do wysokości określonej w akcie notarialnym lub oznaczonej za pomocą klauzuli waloryzacyjnej. W oświadczeniu źródła zobowiązania z kolei egzekucja jest ograniczona tylko do składników majątku dłużnika, na których ustanowiono wcześniej zabezpieczenie, takie jak hipoteka lub zastaw.