Czemu służy pełnomocnictwo? Jak je ustanowić?

Na czym polega pełnomocnictwo?

Pełnomocnictwo to umowa zawierana między dwiema stronami, w której jedna z nich (pełnomocnik) otrzymuje upoważnienie do reprezentowania drugiej (pełnomocodawcy) w określonych sprawach lub działaniach. Pełnomocnictwo może dotyczyć np. spraw prawnych, finansowych, zdrowotnych czy chociażby administracyjnych i działania w tym zakresie powodującego powstanie, zmianę lub ustanie stosunku prawnego. Oznacza to, że pełnomocnik może m.in. podpisywać w Twoim imieniu wiążące umowy.

Do podstawowych elementów i stron umowy pełnomocnictwa należą:

• pełnomocodawca – udziela pełnomocnictwa, które upoważnia drugą osobę do działania w jego imieniu,
• pełnomocnik – osoba otrzymująca pełnomocnictwo, czyli upoważnienie do działania w imieniu pełnomocodawcy,
• zakres pełnomocnictwa – szczegółowe określenie zakresu uprawnień, którymi dysponuje pełnomocnik, np. prawo do podejmowania decyzji, podpisywania umów czy reprezentowania w sądzie,
• czas trwania – pełnomocnictwo może być udzielone na czas określony lub do momentu wykonania określonego zadania.

Pełnomocnictwo może być udzielone w formie pisemnej lub ustnej. Ponieważ jednak w wielu sytuacjach konieczne może być potwierdzenie swojego umocowania, wersja na piśmie jest wręcz wymagana. Jeśli zależy Ci na właściwym zabezpieczeniu swoich interesów, zdecyduj się na zawarcie pełnomocnictwa w formie pisemnej. Pamiętaj jednak, by tego typu upoważnień udzielać starannie i rozważnie, aby uniknąć nadużyć lub nieporozumień.

Upoważnienie a pełnomocnictwo – czym się różnią?

Z pełnomocnictwem wiąże się pojęcie upoważnienia, często niesłusznie stosowane z nim zamiennie.

W praktyce oba terminy bywają stosowane zamiennie, jednak istnieje między nimi istotna różnica. Upoważnienie jest bardziej ogólnym pojęciem i odnosi się do sytuacji, gdy jedna osoba udziela komuś uprawnienia do działania w jej imieniu w określonej sprawie, co więcej to działanie nie może powodować powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego. Upoważnienie może dotyczyć jednorazowego działania lub krótkoterminowej sytuacji, w której pełnomocnik ma wykonać jakąś fizyczną czynność za upoważniającego, np. odebrać dokumenty z urzędu, list polecony czy dziecko z przedszkola. Zazwyczaj nie wymaga to specjalnej formy pisemnej, chociaż w niektórych przypadkach może być zalecane lub wręcz wymagane.

Pełnomocnictwo jest znacznie bardziej formalnym dokumentem, w którym określone zostały szczegółowo uprawnienia, zakres działania oraz warunki reprezentowania pełnomocodawcy przez pełnomocnika. Pełnomocnictwo może być udzielone w różnych obszarach życia i zazwyczaj ma formę pisemną.

Warto też przeczytać: Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

Zakres pełnomocnictwa – do czego uprawnia pełnomocnictwo?

Zakres pełnomocnictwa określa uprawnienia i działania, do których pełnomocnik jest upoważniony. Może być szeroki lub ograniczony, w zależności od potrzeb i intencji pełnomocodawcy. Lista zadań, które może wykonać pełnomocnik, jest naprawdę długa, jednak najczęściej pełnomocnictwo przewiduje:

• podpisywanie dokumentów w imieniu pełnomocodawcy (np. umów czy oświadczeń);
• podejmowanie decyzji finansowych – pełnomocnik może zarządzać finansami pełnomocodawcy poprzez np. dokonywanie w jego imieniu płatności, zawieranie umów finansowych czy inwestowanie powierzonego majątku;
• reprezentowanie w sądzie np. w sprawach cywilnych, karnych czy administracyjnych;
• działania administracyjne w imieniu pełnomocodawcy, takie jak np. załatwianie spraw urzędowych, składanie dokumentów czy reprezentowanie w kontaktach z różnymi instytucjami;
• decydowanie o sprawach zdrowotnych pełnomocodawcy, czyli np. podejmowanie decyzji medycznych, reprezentowanie w kontaktach z lekarzami lub organizowanie opieki zdrowotnej.

Pamiętaj, że zakres możliwych działań powinien zostać jasno określony w dokumencie pełnomocnictwa. Możesz dostosować go do swoich indywidualnych potrzeb, a jego zakres elastycznie modyfikować w zależności od okoliczności. Mając na uwadze powyższe, rozważ konsultacje z prawnikiem lub radcą prawnym, aby właściwie sformułować zakres pełnomocnictwa.

Przeczytaj też: Pozew o zapłatę – wszystko, co warto wiedzieć.

Rodzaje pełnomocnictwa

W zależności od swoich potrzeb i możliwości możesz skorzystać z jednego z trzech rodzajów pełnomocnictwa, które różnią się od siebie zakresem działania pełnomocnika:

• Pełnomocnictwo ogólne – pozwala na wykonywanie w Twoim imieniu czynności związanych z bieżącymi działaniami dotyczącymi Twoich spraw, tzw. czynności zwykłego zarządu. Pełnomocnik z pełnomocnictwem ogólnym może załatwiać sprawy przed organami administracji. To pełnomocnictwo musi mieć formę pisemną.
• Pełnomocnictwo rodzajowe – pozwala na wykonywanie w Twoim imieniu czynności, których zakres jest większy niż w przypadku pełnomocnictwa ogólnego. W dokumencie szczegółowo określ zakres czynności pełnomocnika (zwykle dotyczyć będzie ono konkretnych obszarów działania lub spraw).
• Pełnomocnictwo szczegółowe – pełnomocnik może w ramach pełnomocnictwa wykonać konkretną czynność prawną, np. podpisać w Twoim imieniu akt notarialny.

Czy można samemu napisać pełnomocnictwo?

Zastanawiasz się pewnie, czy można samemu napisać pełnomocnictwo, czy może wymaga ono zachowania specjalnej formy i urzędowego poświadczenia. Przepisy dopuszczają możliwość samodzielnego sporządzenia dokumentu, jednak musisz pamiętać o kilku istotnych kwestiach, dzięki którym będzie ważny i skuteczny.

• Forma pisemna – pełnomocnictwo na piśmie jest prawnie wiążące i skutecznie zabezpiecza Twoje interesy. To istotne ze względu na konieczność udokumentowania i potwierdzenia uprawnień pełnomocnika.
• Klarowny zakres uprawnień, które ma otrzymać twój pełnomocnik – im precyzyjniej je sformułujesz, tym mniej będzie miejsca na nieporozumienia.
• Wskazanie stron (dokładne dane identyfikujące strony, czyli pełnomocodawcę oraz pełnomocnika).
• Data i podpisy pełnomocodawcy oraz pełnomocnika – bez tego dokument nie będzie ważny ani skuteczny.

Jeśli nie masz pewności, jak napisać pełnomocnictwo, skonsultuj się ze specjalistą lub skorzystaj z przykładowych wzorów dostępnych w internecie.

Przeczytaj też: Umorzenie postępowania – co to jest? Czy kończy sprawę?

Odwołanie pełnomocnictwa – czy to możliwe?

Udzielenie pełnomocnictwa wymaga dopełnienia pewnych formalności, jednak proces ten nie jest zbyt trudny. Dotyczy to także jego odwołania.

Pełnomocnictwo można odwołać w dowolnym momencie, jeśli jako pełnomocodawca zmienisz zdanie lub z jakiegoś powodu nie będziesz już chciał, by pełnomocnik działał w Twoim imieniu. Możesz to zrobić poprzez złożenie oświadczenia woli. Nie potrzebujesz do tego zgody pełnomocnika.

Aby odwołać pełnomocnictwo, musisz poinformować pełnomocnika o swojej decyzji oraz złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej. Powinno ono zawierać informację o odwołaniu pełnomocnictwa, datę odwołania oraz dane identyfikujące strony. Tak przygotowany dokument przekaż pełnomocnikowi, by ten był świadomy zmiany i przestał działać w Twoim imieniu.

Przeczytaj też: Kto i w jakiej sytuacji może ogłosić upadłość?